Long Hair and Pha-Sin: Siamese Women’s Fashion During the Mid Reign of King Vajiravudh (1915–1920)

5 Feb

AI-generated images of this era vividly capture the evolving aesthetic, showing Siamese women stepping into the modern world while retaining their unique cultural identity. The combination of long hair, Western-style blouses, and the modified *pha-sin* created a fashion style that was both progressive and deeply rooted in Thai heritage. This era was a critical moment in Siamese fashion history, marking the shift towards modernity while maintaining a balance between Thai tradition and global influences.

During the mid-reign of King Vajiravudh (Rama VI, 1915–1920), the fashion of Siamese aristocratic women evolved alongside global trends. Post-war styles gradually merged with the late Teens fashion era (1915–1919), which emphasised simplicity, a straight silhouette, lower waistlines, and shorter skirts that no longer reached the floor. This transformation reflected the global shift towards a modern aesthetic that prioritised mobility and practicality in women’s everyday attire.

From Being Seen as Foreign to Becoming a Symbol of Thai Identity

During the reign of King Chulalongkorn (Rama V, 1868–1910), pha-sin, the traditional Thai tubular skirt, was regarded as a garment associated with foreign or regional cultures. It was primarily worn by women from northern and northeastern Siam, regions that were considered less developed compared to Bangkok. Before these regions were fully integrated into Siam in the late reign of King Rama V, women in Bangkok predominantly wore jong kraben and sported short dok kratum hairstyles, whereas women who wore pha-sin tended to keep their hair long and styled in elegant chignons.

Princess Dara Rasmi, a consort from Chiang Mai, introduced pha-sin to the Siamese royal court. However, her adoption of the garment did not lead to its immediate acceptance among Bangkok’s aristocracy. She primarily wore pha-sin in her household, and other consorts viewed her as an outsider from Chiang Mai—a region still perceived as distant from Bangkok’s cultural centre. Her continued use of pha-sin did not influence mainstream court fashion, and she maintained her distinctive northern attire throughout her lifetime.

The Transition to Pha-Sin and National Identity

A major turning point of this period was the growing acceptance of pha-sin among aristocratic women in Bangkok. Previously, pha-sin was largely associated with women from Lanna, northeastern Siam, and Laos. However, during this time, it gradually became recognised as a respectable garment for upper-class women in the capital. This transformation aligned with the nationalist ideals promoted by King Vajiravudh, mirroring the global rise of nationalism following the First World War.

After the war, many European nations sought to reinforce national pride through dress as a way of preserving cultural identity. In Austria and Germany, traditional folk costumes such as the dirndl and lederhosen regained popularity as symbols of national heritage. This movement was partly driven by the need to rebuild cultural identity following the collapse of empires and the redrawing of borders in Europe. In Austria, Viktor von Geramb actively promoted the adaptation of folk attire into contemporary culture to restore Austrian identity after the dissolution of the Austro-Hungarian Empire.

Similarly, in Wales, traditional Welsh dress, which had historically been worn by rural women, began to be recognised as a national costume. From the 1880s, elements of it were formalised into a national costume for official occasions such as royal visits and eisteddfodau (Welsh cultural festivals). By the early 20th century, girls began wearing it on Saint David’s Day, and today it is considered Wales’ national dress.

These global movements demonstrated how clothing was used to promote national unity and cultural pride, particularly in the post-war period.

In Siam, this trend was reflected in the increasing prominence of pha-sin as a national identity marker. Once regarded as a regional garment, pha-sin gained widespread acceptance among Bangkok’s upper-class women, gradually replacing jong kraben. This transition was not just a response to nationalist sentiment but also a redefinition of feminine aesthetics in line with global beauty standards.

At the same time, young Siamese women moved away from short hairstyles, which had been popular during the reign of Rama V, and embraced long hair in keeping with Western fashion trends. They paired their longer hair with post-war style blouses featuring extended hems, pha-sin, white stockings, and heeled shoes. This look represented a transitional style between the modest aesthetics of the late Edwardian era and the emerging trends of the early 1920s.

The Official Adoption of Pha-Sin in the Court

The true transformation of pha-sin occurred when Mom Chao Wannawimon Worawan, later bestowed the title Phra Vorakanyapathan, introduced it as part of her daily attire while residing at Chitralada Palace during the reign of King Vajiravudh. As the official betrothed of the king, her adoption of pha-sin contributed to its legitimisation within the royal court. Although the engagement was short-lived, and she later spent the remainder of her life in the Grand Palace, King Vajiravudh was impressed by her style, leading pha-sin to become a royal-endorsed fashion among aristocratic women in Bangkok.

Although pha-sin gained popularity within the court, Western fashion influences remained strong. On 5 January 1920, a Thai newspaper highlighted the tension between Western and Thai dress styles by urging women to adopt pha-sin instead of Western skirts. The article stated:

“The Thai newspaper of 5 January 1920 urged women to wear pha-sin and not ‘pretentiously’ adopt foreign skirts, as the future queen, Phra Vorakanyapathan, had already set the example by wearing pha-sin.”

The emphasis on the phrase “not pretentiously” reflected the negative attitude towards Westernisation in women’s fashion and reinforced the nationalist policies of King Vajiravudh, who sought to strengthen Thai identity. The fact that the future queen chose to wear pha-sin further solidified its status as a refined and appropriate garment for aristocratic women.

A Style That Preceded the 1920s Fashion Revolution

Although this period did not yet mark the rise of flapper fashion, the clothing and hairstyles of Siamese women in the late reign of Rama VI laid the groundwork for what would come in the mid-1920s. The transition from long pha-sin to shorter versions and from short dok kratun hairstyles to long, softly curled hair foreshadowed the global changes in women’s fashion.

AI-generated images of this era vividly capture the evolving aesthetic, showing Siamese women stepping into the modern world while retaining their unique cultural identity. The combination of long hair, Western-style blouses, and the modified pha-sin created a fashion style that was both progressive and deeply rooted in Thai heritage. This era was a critical moment in Siamese fashion history, marking the shift towards modernity while maintaining a balance between Thai tradition and global influences.

ผมยาวและผ้าซิ่น: แฟชั่นสตรีสยามในช่วงกลางรัชกาลที่ 6 (1915–1920)

ในช่วงกลางรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6, พ.ศ. 2458–2463) แฟชั่นของสตรีชั้นสูงในสยามมีการเปลี่ยนแปลงควบคู่ไปกับกระแสโลก สไตล์หลังสงครามค่อย ๆ ผสมผสานเข้ากับแฟชั่นปลายยุค Teens (1915–1919) ซึ่งเน้นความเรียบง่าย เส้นสายที่เป็นทรงกระบอก เอวต่ำลง และกระโปรงที่มีความยาวลดลงจากเดิม ไม่กรอมเท้าอีกต่อไป การเปลี่ยนแปลงนี้สะท้อนถึงแนวโน้มของแฟชั่นสากลที่ค่อย ๆ ก้าวเข้าสู่ยุคใหม่ที่ให้ความสำคัญกับความคล่องตัวและความสะดวกสบายของสตรีในชีวิตประจำวัน

ผ้าซิ่น - จากการถูกมองว่าเป็นวัฒนธรรมต่างถิ่นสู่สัญลักษณ์ของความเป็นไทย

ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5, 1868–1910 หรือ พ.ศ. 2411–2453) ผ้าซิ่น ถูกมองว่าเป็นวัตถุจากต่างวัฒนธรรมซึ่งสวมใส่โดยผู้หญิงจากภูมิภาคที่แตกต่างจากกรุงเทพฯ เช่น ภาคเหนือและภาคอีสาน ซึ่งถูกมองว่าเป็นพื้นที่ที่ไม่เจริญ เมื่อก่อนการรวมตัวของภูมิภาคเหล่านี้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของสยามในช่วงปลายรัชกาลที่ 5 สตรีในกรุงเทพฯ นิยมสวม โจงกระเบน และตัดผมสั้นทรง ดอกกระทุ่ม ในขณะที่ผู้หญิงที่สวม ผ้าซิ่น มักจะไว้ผมยาวและจัดมวยผม

เจ้าดารารัศมี พระราชชายา ทรงเป็นเจ้าจอมจากเชียงใหม่ที่นำ ผ้าซิ่น เข้าสู่ราชสำนักสยาม แม้ว่าพระองค์จะสวมใส่เฉพาะในที่ประทับส่วนพระองค์ แต่ก็เป็นที่รู้จักในฐานะเจ้าจอมมารดาที่ถูกมองข้ามจากเจ้าจอมคนอื่น ๆ ซึ่งมองว่าพระองค์เป็นหญิงต่างวัฒนธรรมจากเชียงใหม่ ซึ่งในขณะนั้นยังถือว่าเป็นดินแดนห่างไกลจากกรุงเทพฯ การสวมใส่ ผ้าซิ่น ของพระองค์ไม่ได้ช่วยให้ได้รับการยอมรับในราชสำนักกรุงเทพฯ และพระองค์ก็ไม่เปลี่ยนแปลงรูปแบบการแต่งกายตลอดพระชนม์ชีพ

การเปลี่ยนผ่านของผ้าซิ่นสู่อัตลักษณ์ประจำชาติ

หนึ่งในจุดเปลี่ยนสำคัญของยุคนี้คือการที่ ผ้าซิ่น เริ่มได้รับความนิยมมากขึ้น ในอดีต ผ้าซิ่นเป็นที่นิยมในหมู่สตรีชาวล้านนา อีสาน และลาว แต่ในช่วงนี้ ผ้าซิ่น ค่อย ๆ กลายเป็นเครื่องแต่งกายที่ได้รับการยอมรับในหมู่สตรีชั้นสูงในกรุงเทพฯ การเปลี่ยนแปลงนี้สอดคล้องกับแนวคิดชาตินิยมที่รัชกาลที่ 6 ส่งเสริม เช่นเดียวกับกระแสชาตินิยมทั่วโลกที่เกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ 1

หลังสงครามโลกครั้งที่ 1 หลายประเทศในยุโรปพยายามสร้างความภาคภูมิใจในชาติผ่านการแต่งกายเพื่อรักษาอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม ในออสเตรียและเยอรมนี ชุดพื้นเมืองอย่าง เดียร์นเดิล (Dirndl) และ เลเดอร์โฮเซน (Lederhosen) กลับมาได้รับความนิยมอีกครั้ง เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของอัตลักษณ์ประจำชาติ ขบวนการนี้เกิดขึ้นจากความพยายามฟื้นฟูจิตสำนึกทางวัฒนธรรม หลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิและการเปลี่ยนแปลงพรมแดนในยุโรป โดยเฉพาะในออสเตรีย วิกเตอร์ ฟอน เกรามบ์ (Viktor von Geramb) ได้ส่งเสริมการนำชุดพื้นเมืองมาปรับใช้ให้เข้ากับวัฒนธรรมร่วมสมัย เพื่อฟื้นฟูความเป็นออสเตรียหลังจากจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีล่มสลาย

เช่นเดียวกัน ในเวลส์ ชุดพื้นเมืองเวลส์ ซึ่งเคยเป็นชุดพื้นบ้านของสตรีในชนบท เริ่มได้รับการยอมรับให้เป็นเครื่องแต่งกายประจำชาติ ในช่วงทศวรรษ 1880 องค์ประกอบบางอย่างของชุดพื้นเมืองถูกนำมาปรับใช้ให้เป็น ชุดประจำชาติ ซึ่งใช้สวมใส่ในโอกาสสำคัญ เช่น การเสด็จเยือนของราชวงศ์และงานประจำปีของเวลส์ (eisteddfodau) ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 เด็กหญิงเริ่มนิยมใส่ชุดนี้ในวันนักบุญเดวิด (Saint David’s Day) และปัจจุบันชุดดังกล่าวได้รับการยอมรับว่าเป็น เครื่องแต่งกายประจำชาติของเวลส์

กระแสเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของขบวนการทั่วโลกที่ใช้เครื่องแต่งกายเป็นเครื่องมือในการสร้างความเป็นเอกภาพและความภาคภูมิใจในชาติ โดยเฉพาะในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 1

ในสยาม กระแสดังกล่าวสะท้อนผ่านการที่ ผ้าซิ่น กลายเป็นเครื่องแต่งกายที่แสดงถึงอัตลักษณ์ของชาติ จากที่เคยเป็นเอกลักษณ์ของหญิงในภาคเหนือและอีสาน ผ้าซิ่นได้รับความนิยมในหมู่สตรีชั้นสูงในกรุงเทพฯ และค่อย ๆ แทนที่ โจงกระเบน การเปลี่ยนแปลงนี้ไม่ได้เป็นเพียงการตอบรับกระแสชาตินิยมเท่านั้น แต่ยังเป็นการนิยามภาพลักษณ์ของสตรีสยามใหม่ให้สอดคล้องกับมาตรฐานความงามของโลกยุคใหม่

ในช่วงเวลานี้ สตรีไทยรุ่นใหม่เลิกตัดผมสั้น ซึ่งเคยเป็นที่นิยมในสมัยรัชกาลที่ 5 และหันมาไว้ผมยาวตามกระแสแฟชั่นตะวันตก โดยการจับคู่ทรงผมยาวกับเสื้อสไตล์หลังสงครามที่มีชายเสื้อยาวขึ้น ผ้าซิ่น ถุงน่องสีขาว และรองเท้าส้นสูง ลุคนี้ถือเป็น ต้นแบบของแฟชั่นยุค 1920 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่แฟชั่นเริ่มเปลี่ยนแปลงไปสู่รูปแบบที่มีความคล่องตัวและสะดวกสบายมากขึ้น

จุดเปลี่ยนแปลงการสวมผ้าซิ่นแบบพระราชนิยม

การเปลี่ยนแปลงที่แท้จริงของ ผ้าซิ่น เกิดขึ้นเมื่อ หม่อมเจ้าวรรณวิมล วรวรรณ ซึ่งต่อมาได้รับพระราชทานตำแหน่งเป็น พระวรกัญญาปทาน ได้นำ ผ้าซิ่น มาใช้เป็นชุดประจำวันในขณะที่อาศัยอยู่ที่พระตำหนักจิตรลดาในรัชกาลที่ 6 เมื่อพระองค์ได้รับการหมั้นหมายกับพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทำให้ ผ้าซิ่น เริ่มได้รับการยอมรับมากขึ้น แม้การหมั้นจะไม่นานนัก และพระองค์ใช้ชีวิตที่เหลือในพระบรมมหาราชวัง แต่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงทรงชื่นชมการแต่งกายของพระวรกัญญาปทาน ส่งผลให้ ผ้าซิ่น กลายเป็นแฟชั่นพระราชนิยมในหมู่สตรีชนชั้นสูงในกรุงเทพฯ

แม้ว่า ผ้าซิ่น จะกลายเป็นที่นิยมในราชสำนัก แต่แนวคิดเรื่องแฟชั่นตะวันตกยังคงมีอิทธิพลอย่างมาก ใน วันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2463 (1920) หนังสือพิมพ์ไทยได้เผยแพร่บทความที่สะท้อนถึงความตึงเครียดระหว่างแฟชั่นไทยและตะวันตก โดยชักชวนให้สตรีไทยนุ่ง ผ้าซิ่น แทนการสวมกระโปรงแบบตะวันตก พร้อมระบุว่า:

“หนังสือพิมพ์ไทย ฉบับวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2463 เขียนชักชวนให้สตรีนุ่งผ้าซิ่น อย่า ‘ดัดจริต’ นุ่งกระโปรงฝรั่ง เพราะพระราชินีในอนาคตคือ พระวรกัญญาปทาน ได้ทรงนำนุ่งผ้าซิ่นขึ้นแล้ว”

คำว่า “อย่าดัดจริต” สะท้อนถึงทัศนคติเชิงลบต่อการแต่งกายแบบตะวันตก และสะท้อนให้เห็นถึงแนวคิดชาตินิยมของรัชกาลที่ 6 ซึ่งเน้นเสริมสร้างอัตลักษณ์ไทย การที่พระวรกัญญาปทานเลือกนุ่งผ้าซิ่น จึงทำให้ผ้าซิ่นกลายเป็นเครื่องแต่งกายที่มีความหมายทางวัฒนธรรมและเป็นที่ยอมรับในระดับสูง

สไตล์ที่ปูทางสู่แฟชั่นยุค 1920

แม้ว่าช่วงเวลานี้ยังไม่ใช่ยุคของ flapper fashion โดยตรง แต่รูปแบบเสื้อผ้าและการแต่งกายของสตรีสยามในช่วงปลายรัชกาลที่ 6 นับเป็น ต้นแบบของแฟชั่นยุค 1920 การเปลี่ยนจาก ผ้าซิ่นยาวสู่ผ้าซิ่นสั้น และจาก ผมสั้นทรงดอกกระทุ่มไปสู่ผมยาวดัดลอน เป็นแนวโน้มที่เกิดขึ้นก่อนการเปลี่ยนผ่านสู่ flapper style ในช่วงกลางทศวรรษ 1920

ภาพที่สร้างขึ้นด้วย AI ถ่ายทอดภาพลักษณ์ของแฟชั่นที่กำลังพัฒนา แสดงให้เห็นถึงสตรีไทยที่กำลังก้าวเข้าสู่โลกสมัยใหม่ โดยยังคงรักษาอัตลักษณ์ของตนเองไว้ การผสมผสานระหว่างผมยาว เสื้อสไตล์ตะวันตก และผ้าซิ่นที่ปรับเข้ากับยุคสมัย เป็นสไตล์ที่ปูทางไปสู่แฟชั่นในยุคถัดไป ขณะเดียวกันก็ยังคงแสดงถึงอิทธิพลของแฟชั่นตะวันตกที่ค่อย ๆ ซึมซับเข้ามาในสังคมไทย

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #LoRA #AImodeltraining #ThaiFashionHistory #AIThaiFashion